precedente successiva

Frati nel convento San Domenico di Fiesole

■  nel Mille e Cinquecento  ■ 

 

Verde-Giaconi, Epistolario  =  A.F. Verde - E. Giaconi, Epistolario di fra Vincenzo Mainardi..., «Memorie domenicane» 23 (1992) pp. 599-611.

 

1,     2,    ,   1700

1 marzo 1513

Atto testamentario (1.III.1512/3) celebrato in San Domenico di Fiesole.

«... in conventu conventu Sancti Dominici de Faesulis,... praesentibus...

1) fre Mattheo Iacobi de Barberino

2) fre Mauritio Thomae de Fioravantibus de Pistorio

3) fre Alexandro Petri de Bencivennis

4) fre Andrea Ieronimi de Stufa de Florentia

5) fre Stephano Iohannis de Florentia

6) fre Angelo Francisci de Ghiacceto

7) fre Daniele Tommae de Prato

... frater Constantius de Sancto Miniato,... frater nondum profexus,... fecit testamentum...».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 604.

2 maggio 1513

Atto testamentario (2.V.1513) celebrato in San Domenico di Fiesole.

«... in conventu conventu Sancti Dominici de Faesulis,... praesentibus...

1) fre Cipriano de Ponte ad Sevem

2) fre Stefano Iohannis de Nellis

3) fre Iohanne Francisco Dini de Bettinis

4) fre Raphaele Antonii de Petruccis

5) fre Mauritio Tommae de Pistorio

6) fre Petro Tommasii de Malegonnellis

7) fre Martino Bernardi de Paganinis

... domina Titia filia olim Roberti de Salviatis, vidua domini Ieronimi de Martinis,... condidit testementum...».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 605.

31 marzo 1514

Atto legale (31.III.1514) celebrato entro il territorio della Badia Fiesolana.

«... actum in populo Sancti Bartholomaei Abbatiae Faesulanae et in domo infrascripti testatorls

1) fre Eugenio Ludovici de Guidectis

2) fre Angelo Ioannis de Vectoriis

3) fre Andrea Hieronymi de Stufa

4) fre Angelo Francisci de Ghiacceto

5) fre Constantio ser Iohannis de Sancto Miniate

6) fre Laurentio Petri de Burgo ad Sanctm Laurentium

7) fre Raphael Ubertini de Risalitis

omnibus fratribus observantibus Sancti Dominici de Faesulis (...).

- domina Francisca vidua, filia olim Petri de Malegonnellis... et uxor olim Bartholomaei de Guardis civis florentini,... condidit testamentum...,  sepulcrum elegit... in tumulo monialium Sanctae Caterinae de Senis Tertii Ordinis Praedicatorum sito in ecclesia Sancti Marci de Florentia, et voluit seppeliri de die et non noctis tempore, et quod solum in eius tumulatione adesse deberent de fratribus Sancti Marci et de fratribus Sancti Dominici de Faesulis...».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 605.

■ Badia Fiesolana, via dei Roccettini 9, oggi sede principale dell'"European University Institute". Dal dépliant della Badia: «Dall'alto medioevo fino al 1028 fu la cattedrale di Fiesole dedicata ai SS. Pietro e Romolo. Intorno a quell'anno, i Camaldolesi la ricostruirono insieme col monastero, dedicandola a S. Bartolomeo. A quest'ordine subentrò (sec. XIII) quello dei Benedettini cassinesi, che tennero la Badia fino al 1439, anno in cui passò ai Canonici regolari agostiniani, detti lateranensi, della congregazione di S. Ferdinando di Lucca, i quali ebbero anche l'appellativo di Roccettini per l'abituale uso del rocchetto. A partire dal 1456, particolarmente per munificienza di Cosimo il Vecchio e secondo sue direttive e suo diretto intervento nel progetto, si cominciò a ricostruire la Badia, assai più ampia».

16 luglio 1514

Atto capitolare (16.VII.1514) del convento San Domenico di Fiesole; 27 i frati capitolari convocati.

«... actum... in capitulo Sancti Dominici de Faesulis (...). Convocati et congregati...

1) fr Bernardus Simonis del Nero, prior

2) fr Eugenius de Guidectis, subpprior

3) fr Alexander Baptistae de Strozis

4) fr Desiderius de Florentia

5) fr Matthaeus Iacobi de Florentia

6) fr Iohannes Iuvenci de Medicis

7) fr Marcellinus Petri

8) fr Vincentius Iohannis de Sancto Geminiano

9) fr Matthaeus Lucae de Castroveteri

10) fr Angelus Iohannis de Vectoriis

11) fr Nicolaus [Dominici de Castro Sancti Iohannis, dictus de Valdarno]

12) fr Romulus de Petriolo

13) fr Dionisius Tieri de Tornaquincis

14) fr Hieronimus Iohannis de Ferraria

15) fr Philippus Philippi Sacchetti

16) fr Vincentius Antonii de Guidis

17) fr Alexander Petri

18) fr Raphael domini Leonardi de Colle

19) fr Bernardus

20) fr Thomas Iacobi de Sancto Miniato

21) fr Iohannes Maria de Bectinis

22) fr Andreas Hieronimi

23) fr Iohannes Franciscus Dini de Bectinis

24) fr Angelus de Diacceto

25) fr Constantius de Sancto Miniato

26) fr Vincentius de Malegonnellis

27) fr Simon Hieronimi de Bartholis».

I suddetti frati ratificano la compera di un podere posto in Villa Canneti «comitatus Prati, loco dicto Quercie», da Giovambattista di Roberto di Andrea Lapi di Prato, per fior. 12 d'oro; compera fatta dal sindaco del convento fra Giovanni di Giovenco de Medici, ed a sbrigare faccende amministrative.

Verde-Giaconi, Epistolario pp. 605-606.

■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 50v: «Frater Bernardus Simonis del Nero de Florentia electus et confirmatus fuit in priorem huius conventus anno Domini 1513, cuius gesta superius habentur in folio sexto; et permansit prior per duos annos».

10 gennaio 1517

Fiesole 10.I.1516/7: «... providus vir Bartholomaeus Iohannis Astoris de Florentia, et de populo Sancti Petri Maioris, nomine suo proprio... promisit... priori et fratribus capituli et conventus Sancti Dominici de Faesulis Ordinis Praedicatorum, licet absentibus, et fratri Matheo Iacobi de Florentia tanquam sindico... hinc et per totum mensem iunii proximi futuri anni Domini 1517...».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 606.

4 febbraio 1517

Atto testamentario (4.II.1516/7) di Alessandro di Donato di Neri degli Acciaiuoli nel convento San Domenico di Fiesole.

«... actum in conventu Sancti Dominici de Faesulis..., praesentibus...

1) fre Iohanne Maria ser Leonardi de Colle, suppriore dicti convcntus

2) fre Bartholomaeo Orlandi de Faventia

3) fre Angelo lohannis de Vectoriis

4) fre Petro Laurentii de Bibbiena

5) fre Cipriano Iohannis de Franceschis

6) fre Francisco Bartholomaei ser Baptistae

7) fre Benedicto Bartholomaei de Faesulis, converso

... Alexander olim bonae memoriae Donati Nerii domini Donati de Acciaiuolis condidit testamentum...».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 606.

29 giugno 1517

Atto capitolare (29.VI.1517) del convento San Domenico di Fiesole; 21 i frati capitolari convocati. Grafia quasi del tutto sbiadita.

«Convocati... fratres Sancti Dominici de Faesulis Ordinis Fratrum Praedicatorum

1) fr Nicholaus ser Nicholai Michelozzi, prior

2) fr Marchus Antonii de Gondis, supprior

3) fr Alexander Baptistae de Strozzis

4) fr Matthaeus Iacobi de Florentia

5) fr Thomas de Caianis

6) fr Benedictus Albertacci del Bene

7) fr Raphael Cosmae de Fiorinis

8) fr Petrus Laurentii ser Iohannis de Bibbiena

9) fr Angelus Iohannis de Vettoriis

10) fr Alexander de Antilla

11) fr Bartholomaeus de Luca

12) fr Donatus de Sancto Miniato

13) fr Filippus Filippi de Sacchettis

14) fr Placidus de Senis

15) fr Romulus Benedicti de Senis

16) fr Servatius Benedicti de Minis

17) fr Bernardus ser Pauli

18) fr Ciprianus Iohannis de Francischis

19) fr Gabriel de Pisis

20) fr Alexander Alexandri de Carnesecchis

21) fr Bernardus Spinelli

... omnes fratres capituli et conventus Sancti Dominici de Faesulis...».

Verde-Giaconi, Epistolario pp. 606-607.

■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 50v: «Frater Nicolaus ser Nicolai de Michelotiis Florentinus fuit confirmatus in priorem huius conventus a reverendo vicario Congregationis fratre Hieronimo de Rossis anno Domini 1517 in fine maii, et mansit prior usque ad annum Domini 1518, videlicet 24 die octobris, quia fuit confirmatus in priorem Sancte Chaterine de Pisis».

22 gennaio 1519

Atto capitolare (22.I.1518 /9) del convento San Domenico di Fiesole; 21 i frati capitolari convocati.

Atto di difficile lettura per la rudimentale grafia dello scriba, che non è il notaio. La lista capitolare invece è scritta dal notaio, ma I'inchiostro è sbiadito. Il capitolo è chiamato a dirimere una questione relativa ad un legato. Sono presenti nella riunione capitolare:

1) fr Matteus Iacobi, prior

2) fr Marchus Antonii de Gondis, subprior

3) fr Bonifatius Landini

4) fr Petrus Laurentii de Bibiena

5) fr Matteus Lucae de Castroveteri

6) fr Mauritius Tommae de Pistorio

7) fr Matteus Petri de Bertis

8) fr Alexander Iohannis de Antella

9) fr Alexander Petri de Bencivennis

10) fr Filippus Filippi de Sacchettis

11) fr Ciprianus Iohannis de Francischis

12) fr Tommas Laurentii de Pera

13) fr Vincentius ser Alexandri de Pratovetere

14) fr Bartholomaeus olim Petri de Casentino

15) fr Iohannes Petri de Casentino

16) fr Alexander Alexandri de Carnesecchis

17) fr Felix ser Andreae de Pratoveteri

18) fr Filippus Iohannis Baptistae de Burgo S. Laurentii

19) fr Luchas Petri de Pisis

20) fr Iohannes»

Verde-Giaconi, Epistolario p. 607.

■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 51r: «Frater Matheus Iacobi de Florentia fuit electus et confirmatus in priorem huius conventus die 9 novembris 1518 a reverendo patre fratre Matheo Marci, vicario Congregationis, et acceptavit prioratum die sequenti; et mansit prior per sex menses, nam fuit absolutus in capitulo celebrato Fesulis die 14 maii 1519».

29 gennaio 1520

Atto capitolare (29.I.1519/20) del convento San Domenico di Fiesole; 17 i frati capitolari convocati (nota n. 10, un frate converso tra i capitolari!).

«... actum in capitulo conventus Sancti Dominici (...). Nomìna fratrum...

1) fr Marcus olim de Ghondis, subprior

2) fr Georgius de Cappellis

3) fr Alexander de Strozzis

4) fr Mathaeus Iacobi

5) fr Bonifatius de Landinis

6) fr Alexander de Antilla

7) fr Philippus de Sacchettis

8) fr Matthaeus de Bertis

9) fr Salvator de Florentia

10) fr Iohannes de Burgo Sancti Laurentii, conversus

11) fr Alexander

12) fr Vincentius de Pratoveteri

13) fr Batholomaeus de Casentino

14) fr Gabriel de Pisis

15) fr Bartholomaeus de Senis

16) fr Paulus de Prato

17) fr Cherubin de Burgo

... fecerunt procuratores fratrem Baptistam ser Caroli de Florentiola, priorem dicti conventus, et fratrem Dionisium de Tornaquincis, ambos in concordia...».

Verde-Giaconi, Epistolario pp. 607-608.

■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 51r: «Frater Baptista ser Caroli de Firentiola fuit confirmatus in priorem huius conventus a reverendo vicario Congregationis fratre Matheo Marci die 26 maii 1519, et mansit prior per annum; et in capitulo celebrato Florentie in Sancto Marco fuit electus in vicarium Congregationis, et fuit confirmatus et acceptavit die 5 maii 1520, et sic fuit absolutus a suo prioratu eadem die».

14 agosto 1520

Atto capitolare (14.VIII.1520) del convento San Domenico di Fiesole; 21 i frati capitolari convocati.

«... actum in conventu Sancti Dominici de Faesulis (...). Convocati et congregati...

1) fr Seraphinus Pauli de Bellandinis, prior

2) fr Desiderius Iohannis de Florentia

3) fr Alexander Baptistae de Strozzis

4) fr Matthaeus Iacobi de Florentia

5) fr Georgius Baronis de Cappellis

6) fr Iohannes Maria ser Leonardi de Colle

7) fr Seraphinus Ugolini de Florentia

8) fr Matthaeus Petri de Bertis

9) fr Dionisius Tieri de Tornaquincis

10) fr Stephanus Iohannis de Nellis de Florentia

11) fr Salvator Iacobi de Florentia

12) fr Philippus Francisci de Lapaccinis

13) fr Bartholomaeus Pauli de Senis

14) fr David Antonii de Burgo Collinae

15) fr Vincentius Salvatoris de Pratoveteri

16) fr Cherubinus Baptistae de Burgo Sancti Laurentii

17) fr Gabriel Francisci de Pisis

18) fr Bartholomaeus Petri de Lucciano

19) fr Paulus Iohannis de Prato

20) fr Iohannes Petri de Burgo Collinae

21) fr Alexander Alexandri de Carnesecchis».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 608.

■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 51r: «Frater Seraphinus Pauli de Bellandinis de Florentia fuit electus in priorem huius conventus die 17 maii 1520, videlicet in die Ascensionis Domini, et eodem die fuit confirmatus a reverendo vicario Congregationis fratre Baptista ser Caroli, qui tunc erat in conventu, et acceptavit prioratum postea die 22 eiusdem mensis. Et duravit prioratus eius usque ad quartum annum, videlicet usque ad diem XXIII aprilis 1524, in qua die in capitulo celebrato in Santo Marco fuit absolutus, et electus vicarius generalis Congregationis nostre ac confirmatus».

26 agosto 1520

Atto capitolare (26.VIII.1520) del convento San Domenico di Fiesole; 17 i frati capitolari convocati.

«... actum in capitulo conventus Sancti Dominici (...). Nomina fratrum ...

1) fr Seraphinus de Bellandinis, prior

2) fr Desiderius Iohannis de Florentia

3) fr Alexander Baptistae de Strozzis

4) fr Matthaeus Iacobi de Florentia

5) fr Georgius Baronis de Cappellis

6) fr Carolus Mariotti de Davanzatis

7) fr Matthaeus Petri de Bertis

8) fr Stephanus Iohannis de Nellis

9) fr Philippus alterius Philippi de Sacchettis

10) fr Salvator Iacobi de Florentia

11) fr Philippus Francisci de Lapaccinis

12) fr Bartholomaeus Pauli de Senis

13) fr Davit Antonii de Burgo Collinae

14) fr Cherubin Baptistae de Burgo Sancti Laurentii

15) fr Gabriel Francisci de Pisis

16) fr Paulus Iohannis de Prato

17) fr Alexander alterius Alexandri de Carnesecchis».

- affrontano la questione derivante dal fatto che l'eredità di messer Tommaso di Tolosino di Tommaso dei Medici spettante al fratello Pietro, per la morte di quest'ultimo ricadeva per la quota parte sul figlio di lui fra Marcellino [vedi sopra fr Marcellinus Petri de Medicis], attualmente frate in San Domenico di Fiesole.

Verde-Giaconi, Epistolario pp. 608-609.

18 maggio 1522

Atto capitolare (18.V.1522) del convento San Domenico di Fiesole; 22 i frati capitolari convocati.

«... actum in conventu Sancti Dominici (...).  Convocati et congregati...

1) fr Seraphinus Bellandinus, prior

2) fr Desiderius Iohannis Giannotti

3) fr Alexander de Strozzis

4) fr Zacharias de Lunigiana

5) fr Dionisius de Tornaquincis

6) fr Michael de Gardis

7) fr Raphael de Colle

8) fr Alexander Petri de Bencivennis

9) fr Philippus de Sacchettis

10) fr Ciprianus Iohannis de Francischis

11) fr Alexander de Carnesecchis

12) fr Servatius de Minis

13) fr Iohannes Dominicus del Magrezza

14) fr Marcus de Prato

15) fr Romualdus de Partina

16) fr Hieronimus de Gualterottis

17) fr Angelus de Gardis

18) fr Raphael de Castilione

19) fr Ignatius de Ferraria

20) fr Iacobus Petri

21) fr Domincus de Cortonio

22) fr Iohannes Baptista ser Bastiani de Florentia».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 609.

14 settembre 1522

Atto capitolare (14.IX.1522) del convento San Domenico di Fiesole; 18 i frati capitolari convocati.

«... in capitulo conventus Sancti Dominici (...). Convocati et congregati...

1) fr Seraphinus de Bellandinis, prior

2) fr Desiderius Iohannis

3) fr Zaccarias de Lunigiana

4) fr MichaeÌ Nicolai de Gardis

5) fr Raphael de Colle

6) fr Philippus de Sacchettis

7) fr Alexander de Carnesecchis

8) fr Ciprianus de Francischis

9) fr Servatius Benedicti de Minis

10) fr Antonius de Prato

11) fr Iohannes Dominicus Magrezza

12) fr Marchus de Prato

13) fr Romualdus de Partina

14) fr Hieronimus de Gualterottis

15) fr Angelus de Gardis

16) fr tohannes Franciscus de Bettinis

17) fr Maurus de Senis

18) fr Vincentius de Senis

... fecerunt sindicum et procuratorem dicti conventus fratrem Dionisium de Tornaquincis, fratrem dicti Ordinis et conventus,... ad exigendum omnes pagas tam lucratas quam lucrandas ex quocumque credito Montis Comunis quomodolibet spectantes... dicto monasterio,... et ad permutandum omnia dicta credita prout dicto sindico ct procuratori videbitur...».

Subito dopo, il priore fra Serafino dei Bellandini espose come il 22.VII.1514, mentre era priore di Santa Maria del Sasso di Bibbiena, fu fatto procuratore «a quodam fratre Matthaeo olim Marci Matthaei de Casolis de Puppis sive de Strata partium Casentini, tunc nondum professo dicti Ordinis, inter alia ad disponendum... de bonis dicti fratris Matthaei prout ipse frater Seraphinus libere voluerit (...). Iccirco... dictus frater Seraphinus..., volens disponere de dictis bonis..., cognoscens dictum fratrem Matthaeum non habere nisi unum fratrem carnalem nomine ser Francischus filius olim Marci Matthaei de Casolis, ad quem de iure bona dicti fratris Matthaei devenierent ab intestato, propterea... virtute dicti sui mandati... donavit et concessit dicto ser Francisco fratri carnali dicti fratris Matthaei...».

■ Fra Matteo di Marco da Strada ricevette l'abito domenicano il 2.VIII.1513 e l'anno successivo fece la professione. Si veda il documento del 22.VII.1514 tra quelli del convento Santa Maria del Sasso di Bibbiena.

Verde-Giaconi, Epistolario pp. 609-610.

31 marzo 1524

Fiesole 31.III.1524:

«... praesentibus..., fratre Iohanne olim Antonii de Nellis ordinis Praedicatorum...».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 610.

4 dicembre 1524

Nella cappella episcopale di Fiesole (4.XII.1524) il vescovo fiesolano Guglielmo promuove alla tonsura e agli ordini sacri minori.

«... actum in maiori cappella domus... episcopi (...).

Rev.dus d(ominus) d(ominus) Guglielmus episcopus faesulanus... ad primam tonsuram et quattuor minores ordines promovit...:

1) frem Mathaeum domini Michaelis de Lachis

2) frem Niccolaum Francisci de Prato

3) frem Dominicum Iuliani de Mazzettis

4) frem Vincentium Laurentii de Gualterotti

5) frem Iohannem Baptistam Iohannis Baptistae de Bartholis».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 610.

febbraio-dicembre 1526

Fiesole 19.IX.1526: «... praesentibus ven(erabilibus) viris domino Roberto olim Pauli de Diacceto, plebano plebis Sancti Clementis de Pelago faesulanae diocesis, et fratre Iohanne olim Antonii de Nellis ordinis Praedicatorum, testibus».

In un registro del notaio ser Alessandro di ser Carlo da Firenzuola sono contenuti un «quadernus ordinationum et examinandorum a die 23 februarii 1525 ad ordines sacros per reverendum episcopum faesulanum...», ed estratti da altri quaderni dello stesso argomento del medesimo ser Alessandro; tra questi estratti ricorre la registrazione della promozione agli ordini minori dei cinque giovani frati domenicani avvenuta il 4.XII.1524 e sopra riportata. Nel quaderno sono registrate le seguenti ordinazioni di frati domenicani della Congregazione di San Marco:

Fiesole 24.II.1525/6:

subdiaconi: frater Dominicus Guillelmi de Nettolis

frater Sebastianus Iohannis Mariae de Fivizzano

30.XI.1526:... ad primam tonsuram et ordines minores... promovit...

fratrem Bernardum Nicolai Iohannis de Montepulciano

fratrem Felicem Ieronimi de Paccinellis de Senis

fratrem Thomam Ludovici de Boninsegnis de Senis...

... actum in ecclesia Santi Dominici de Faesulis...

12.XII.1526:... ad primam tonsuram et ordines minores promovit... fratrem Thomam Iohannis de Salerno...

Verde-Giaconi, Epistolario p. 611.

10 gennaio 1527

ASF, N.A., 268, c. 168v Fiesole 10.I.1526/7)

«... actum in conventu Sancti  Dominici...

fr Zenobius, et in saeculo Niccolaus nuncupatus, olim Zenobii Niccolai de Guasconibus de Florentia, frater ordinis Praedicatorum nondum adhuc professus,... titulo donationis... inter vivos... donavit... omnia... bona...».

Verde-Giaconi, Epistolario p. 611.

■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 105r: «Frater Zenobius Zenobii de Guasconibus, prius dictus Nicolaus, accepit habitum clericorum agens annum XVIII a venerando patre fratre Cherubino Nicolai de Primeranis, priore huius conventus, die XII februarii 1525 ritu florentino. Annoque probationis elapso professionem publice in capitulo emisit, receptus a maiori parte vocalium, in manibus fratris Seraphini de Bellandinis prioris conventus istius, sub generalatu magistri Francisci Ferrariensis, die XVII februarii MDXXVI ritu florentino».

29 maggio 1534

Firenze 29.V.1534: fra Giovanni Nelli porta a termine una vertenza con il monastero San Benedetto, «hodie incorporatus cum monasterio Sanctae Mariae de Angelis ordinis Camaldulensium»; vertenza cominciata già nel 1518, proseguita nel 1527 e rimasta insoluta sino al 1534.

Verde-Giaconi, Epistolario p. 611.

■ Vedi sopra, alla data 31.III.1524: «fratre Iohanne olim Antonii de Nellis ordinis Praedicatorum». Il suo nome non compare nella Cronica del convento San Domenico di Fiesole, né in quella di San Marco di Firenze.

 

 


 

 

finis

precedente successiva