⌂ | |
⌂ |
■ nel Mille e Cinquecento ■ |
Verde-Giaconi, Epistolario = A.F. Verde - E. Giaconi, Epistolario di fra Vincenzo Mainardi..., «Memorie domenicane» 23 (1992) pp. 599-611. |
|
Atto testamentario (1.III.1512/3) celebrato in San Domenico di Fiesole.
«... in conventu conventu Sancti Dominici de Faesulis,... praesentibus...
1) fre Mattheo Iacobi de Barberino
2) fre Mauritio Thomae de Fioravantibus de Pistorio
3) fre Alexandro Petri de Bencivennis
4) fre Andrea Ieronimi de Stufa de Florentia
5) fre Stephano Iohannis de Florentia
6) fre Angelo Francisci de Ghiacceto
7) fre Daniele Tommae de Prato
... frater Constantius de Sancto Miniato,... frater nondum profexus,... fecit testamentum...».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 604.
Atto testamentario (2.V.1513) celebrato in San Domenico di Fiesole.
«... in conventu conventu Sancti Dominici de Faesulis,... praesentibus...
1) fre Cipriano de Ponte ad Sevem
2) fre Stefano Iohannis de Nellis
3) fre Iohanne Francisco Dini de Bettinis
4) fre Raphaele Antonii de Petruccis
5) fre Mauritio Tommae de Pistorio
6) fre Petro Tommasii de Malegonnellis
7) fre Martino Bernardi de Paganinis
... domina Titia filia olim Roberti de Salviatis, vidua domini Ieronimi de Martinis,... condidit testementum...».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 605.
Atto legale (31.III.1514) celebrato entro il territorio della Badia Fiesolana.
«... actum in populo Sancti Bartholomaei Abbatiae Faesulanae et in domo infrascripti testatorls
1) fre Eugenio Ludovici de Guidectis
2) fre Angelo Ioannis de Vectoriis
3) fre Andrea Hieronymi de Stufa
4) fre Angelo Francisci de Ghiacceto
5) fre Constantio ser Iohannis de Sancto Miniate
6) fre Laurentio Petri de Burgo ad Sanctm Laurentium
7) fre Raphael Ubertini de Risalitis
omnibus fratribus observantibus Sancti Dominici de Faesulis (...).
- domina Francisca vidua, filia olim Petri de Malegonnellis... et uxor olim Bartholomaei de Guardis civis florentini,... condidit testamentum..., sepulcrum elegit... in tumulo monialium Sanctae Caterinae de Senis Tertii Ordinis Praedicatorum sito in ecclesia Sancti Marci de Florentia, et voluit seppeliri de die et non noctis tempore, et quod solum in eius tumulatione adesse deberent de fratribus Sancti Marci et de fratribus Sancti Dominici de Faesulis...».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 605.
■ Badia Fiesolana, via dei Roccettini 9, oggi sede principale dell'"European University Institute". Dal dépliant della Badia: «Dall'alto medioevo fino al 1028 fu la cattedrale di Fiesole dedicata ai SS. Pietro e Romolo. Intorno a quell'anno, i Camaldolesi la ricostruirono insieme col monastero, dedicandola a S. Bartolomeo. A quest'ordine subentrò (sec. XIII) quello dei Benedettini cassinesi, che tennero la Badia fino al 1439, anno in cui passò ai Canonici regolari agostiniani, detti lateranensi, della congregazione di S. Ferdinando di Lucca, i quali ebbero anche l'appellativo di Roccettini per l'abituale uso del rocchetto. A partire dal 1456, particolarmente per munificienza di Cosimo il Vecchio e secondo sue direttive e suo diretto intervento nel progetto, si cominciò a ricostruire la Badia, assai più ampia».
Atto capitolare (16.VII.1514) del convento San Domenico di Fiesole; 27 i frati capitolari convocati.
«... actum... in capitulo Sancti Dominici de Faesulis (...). Convocati et congregati...
1) fr Bernardus Simonis del Nero, prior
2) fr Eugenius de Guidectis, subpprior
3) fr Alexander Baptistae de Strozis
4) fr Desiderius de Florentia
5) fr Matthaeus Iacobi de Florentia
6) fr Iohannes Iuvenci de Medicis
7) fr Marcellinus Petri
8) fr Vincentius Iohannis de Sancto Geminiano
9) fr Matthaeus Lucae de Castroveteri
10) fr Angelus Iohannis de Vectoriis
11) fr Nicolaus [Dominici de Castro Sancti Iohannis, dictus de Valdarno]
12) fr Romulus de Petriolo
13) fr Dionisius Tieri de Tornaquincis
14) fr Hieronimus Iohannis de Ferraria
15) fr Philippus Philippi Sacchetti
16) fr Vincentius Antonii de Guidis
17) fr Alexander Petri
18) fr Raphael domini Leonardi de Colle
19) fr Bernardus
20) fr Thomas Iacobi de Sancto Miniato
21) fr Iohannes Maria de Bectinis
22) fr Andreas Hieronimi
23) fr Iohannes Franciscus Dini de Bectinis
24) fr Angelus de Diacceto
25) fr Constantius de Sancto Miniato
26) fr Vincentius de Malegonnellis
27) fr Simon Hieronimi de Bartholis».
I suddetti frati ratificano la compera di un podere posto in Villa Canneti «comitatus Prati, loco dicto Quercie», da Giovambattista di Roberto di Andrea Lapi di Prato, per fior. 12 d'oro; compera fatta dal sindaco del convento fra Giovanni di Giovenco de Medici, ed a sbrigare faccende amministrative.
Verde-Giaconi, Epistolario pp. 605-606.
■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 50v: «Frater Bernardus Simonis del Nero de Florentia electus et confirmatus fuit in priorem huius conventus anno Domini 1513, cuius gesta superius habentur in folio sexto; et permansit prior per duos annos».
Fiesole 10.I.1516/7: «... providus vir Bartholomaeus Iohannis Astoris de Florentia, et de populo Sancti Petri Maioris, nomine suo proprio... promisit... priori et fratribus capituli et conventus Sancti Dominici de Faesulis Ordinis Praedicatorum, licet absentibus, et fratri Matheo Iacobi de Florentia tanquam sindico... hinc et per totum mensem iunii proximi futuri anni Domini 1517...».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 606.
Atto testamentario (4.II.1516/7) di Alessandro di Donato di Neri degli Acciaiuoli nel convento San Domenico di Fiesole.
«... actum in conventu Sancti Dominici de Faesulis..., praesentibus...
1) fre Iohanne Maria ser Leonardi de Colle, suppriore dicti convcntus
2) fre Bartholomaeo Orlandi de Faventia
3) fre Angelo lohannis de Vectoriis
4) fre Petro Laurentii de Bibbiena
5) fre Cipriano Iohannis de Franceschis
6) fre Francisco Bartholomaei ser Baptistae
7) fre Benedicto Bartholomaei de Faesulis, converso
... Alexander olim bonae memoriae Donati Nerii domini Donati de Acciaiuolis condidit testamentum...».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 606.
Atto capitolare (29.VI.1517) del convento San Domenico di Fiesole; 21 i frati capitolari convocati. Grafia quasi del tutto sbiadita.
«Convocati... fratres Sancti Dominici de Faesulis Ordinis Fratrum Praedicatorum
1) fr Nicholaus ser Nicholai Michelozzi, prior
2) fr Marchus Antonii de Gondis, supprior
3) fr Alexander Baptistae de Strozzis
4) fr Matthaeus Iacobi de Florentia
5) fr Thomas de Caianis
6) fr Benedictus Albertacci del Bene
7) fr Raphael Cosmae de Fiorinis
8) fr Petrus Laurentii ser Iohannis de Bibbiena
9) fr Angelus Iohannis de Vettoriis
10) fr Alexander de Antilla
11) fr Bartholomaeus de Luca
12) fr Donatus de Sancto Miniato
13) fr Filippus Filippi de Sacchettis
14) fr Placidus de Senis
15) fr Romulus Benedicti de Senis
16) fr Servatius Benedicti de Minis
17) fr Bernardus ser Pauli
18) fr Ciprianus Iohannis de Francischis
19) fr Gabriel de Pisis
20) fr Alexander Alexandri de Carnesecchis
21) fr Bernardus Spinelli
... omnes fratres capituli et conventus Sancti Dominici de Faesulis...».
Verde-Giaconi, Epistolario pp. 606-607.
■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 50v: «Frater Nicolaus ser Nicolai de Michelotiis Florentinus fuit confirmatus in priorem huius conventus a reverendo vicario Congregationis fratre Hieronimo de Rossis anno Domini 1517 in fine maii, et mansit prior usque ad annum Domini 1518, videlicet 24 die octobris, quia fuit confirmatus in priorem Sancte Chaterine de Pisis».
Atto capitolare (22.I.1518 /9) del convento San Domenico di Fiesole; 21 i frati capitolari convocati.
Atto di difficile lettura per la rudimentale grafia dello scriba, che non è il notaio. La lista capitolare invece è scritta dal notaio, ma I'inchiostro è sbiadito. Il capitolo è chiamato a dirimere una questione relativa ad un legato. Sono presenti nella riunione capitolare:
1) fr Matteus Iacobi, prior
2) fr Marchus Antonii de Gondis, subprior
3) fr Bonifatius Landini
4) fr Petrus Laurentii de Bibiena
5) fr Matteus Lucae de Castroveteri
6) fr Mauritius Tommae de Pistorio
7) fr Matteus Petri de Bertis
8) fr Alexander Iohannis de Antella
9) fr Alexander Petri de Bencivennis
10) fr Filippus Filippi de Sacchettis
11) fr Ciprianus Iohannis de Francischis
12) fr Tommas Laurentii de Pera
13) fr Vincentius ser Alexandri de Pratovetere
14) fr Bartholomaeus olim Petri de Casentino
15) fr Iohannes Petri de Casentino
16) fr Alexander Alexandri de Carnesecchis
17) fr Felix ser Andreae de Pratoveteri
18) fr Filippus Iohannis Baptistae de Burgo S. Laurentii
19) fr Luchas Petri de Pisis
20) fr Iohannes»
Verde-Giaconi, Epistolario p. 607.
■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 51r: «Frater Matheus Iacobi de Florentia fuit electus et confirmatus in priorem huius conventus die 9 novembris 1518 a reverendo patre fratre Matheo Marci, vicario Congregationis, et acceptavit prioratum die sequenti; et mansit prior per sex menses, nam fuit absolutus in capitulo celebrato Fesulis die 14 maii 1519».
Atto capitolare (29.I.1519/20) del convento San Domenico di Fiesole; 17 i frati capitolari convocati (nota n. 10, un frate converso tra i capitolari!).
«... actum in capitulo conventus Sancti Dominici (...). Nomìna fratrum...
1) fr Marcus olim de Ghondis, subprior
2) fr Georgius de Cappellis
3) fr Alexander de Strozzis
4) fr Mathaeus Iacobi
5) fr Bonifatius de Landinis
6) fr Alexander de Antilla
7) fr Philippus de Sacchettis
8) fr Matthaeus de Bertis
9) fr Salvator de Florentia
10) fr Iohannes de Burgo Sancti Laurentii, conversus
11) fr Alexander
12) fr Vincentius de Pratoveteri
13) fr Batholomaeus de Casentino
14) fr Gabriel de Pisis
15) fr Bartholomaeus de Senis
16) fr Paulus de Prato
17) fr Cherubin de Burgo
... fecerunt procuratores fratrem Baptistam ser Caroli de Florentiola, priorem dicti conventus, et fratrem Dionisium de Tornaquincis, ambos in concordia...».
Verde-Giaconi, Epistolario pp. 607-608.
■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 51r: «Frater Baptista ser Caroli de Firentiola fuit confirmatus in priorem huius conventus a reverendo vicario Congregationis fratre Matheo Marci die 26 maii 1519, et mansit prior per annum; et in capitulo celebrato Florentie in Sancto Marco fuit electus in vicarium Congregationis, et fuit confirmatus et acceptavit die 5 maii 1520, et sic fuit absolutus a suo prioratu eadem die».
Atto capitolare (14.VIII.1520) del convento San Domenico di Fiesole; 21 i frati capitolari convocati.
«... actum in conventu Sancti Dominici de Faesulis (...). Convocati et congregati...
1) fr Seraphinus Pauli de Bellandinis, prior
2) fr Desiderius Iohannis de Florentia
3) fr Alexander Baptistae de Strozzis
4) fr Matthaeus Iacobi de Florentia
5) fr Georgius Baronis de Cappellis
6) fr Iohannes Maria ser Leonardi de Colle
7) fr Seraphinus Ugolini de Florentia
8) fr Matthaeus Petri de Bertis
9) fr Dionisius Tieri de Tornaquincis
10) fr Stephanus Iohannis de Nellis de Florentia
11) fr Salvator Iacobi de Florentia
12) fr Philippus Francisci de Lapaccinis
13) fr Bartholomaeus Pauli de Senis
14) fr David Antonii de Burgo Collinae
15) fr Vincentius Salvatoris de Pratoveteri
16) fr Cherubinus Baptistae de Burgo Sancti Laurentii
17) fr Gabriel Francisci de Pisis
18) fr Bartholomaeus Petri de Lucciano
19) fr Paulus Iohannis de Prato
20) fr Iohannes Petri de Burgo Collinae
21) fr Alexander Alexandri de Carnesecchis».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 608.
■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 51r: «Frater Seraphinus Pauli de Bellandinis de Florentia fuit electus in priorem huius conventus die 17 maii 1520, videlicet in die Ascensionis Domini, et eodem die fuit confirmatus a reverendo vicario Congregationis fratre Baptista ser Caroli, qui tunc erat in conventu, et acceptavit prioratum postea die 22 eiusdem mensis. Et duravit prioratus eius usque ad quartum annum, videlicet usque ad diem XXIII aprilis 1524, in qua die in capitulo celebrato in Santo Marco fuit absolutus, et electus vicarius generalis Congregationis nostre ac confirmatus».
Atto capitolare (26.VIII.1520) del convento San Domenico di Fiesole; 17 i frati capitolari convocati.
«... actum in capitulo conventus Sancti Dominici (...). Nomina fratrum ...
1) fr Seraphinus de Bellandinis, prior
2) fr Desiderius Iohannis de Florentia
3) fr Alexander Baptistae de Strozzis
4) fr Matthaeus Iacobi de Florentia
5) fr Georgius Baronis de Cappellis
6) fr Carolus Mariotti de Davanzatis
7) fr Matthaeus Petri de Bertis
8) fr Stephanus Iohannis de Nellis
9) fr Philippus alterius Philippi de Sacchettis
10) fr Salvator Iacobi de Florentia
11) fr Philippus Francisci de Lapaccinis
12) fr Bartholomaeus Pauli de Senis
13) fr Davit Antonii de Burgo Collinae
14) fr Cherubin Baptistae de Burgo Sancti Laurentii
15) fr Gabriel Francisci de Pisis
16) fr Paulus Iohannis de Prato
17) fr Alexander alterius Alexandri de Carnesecchis».
- affrontano la questione derivante dal fatto che l'eredità di messer Tommaso di Tolosino di Tommaso dei Medici spettante al fratello Pietro, per la morte di quest'ultimo ricadeva per la quota parte sul figlio di lui fra Marcellino [vedi sopra fr Marcellinus Petri de Medicis], attualmente frate in San Domenico di Fiesole.
Verde-Giaconi, Epistolario pp. 608-609.
Atto capitolare (18.V.1522) del convento San Domenico di Fiesole; 22 i frati capitolari convocati.
«... actum in conventu Sancti Dominici (...). Convocati et congregati...
1) fr Seraphinus Bellandinus, prior
2) fr Desiderius Iohannis Giannotti
3) fr Alexander de Strozzis
4) fr Zacharias de Lunigiana
5) fr Dionisius de Tornaquincis
6) fr Michael de Gardis
7) fr Raphael de Colle
8) fr Alexander Petri de Bencivennis
9) fr Philippus de Sacchettis
10) fr Ciprianus Iohannis de Francischis
11) fr Alexander de Carnesecchis
12) fr Servatius de Minis
13) fr Iohannes Dominicus del Magrezza
14) fr Marcus de Prato
15) fr Romualdus de Partina
16) fr Hieronimus de Gualterottis
17) fr Angelus de Gardis
18) fr Raphael de Castilione
19) fr Ignatius de Ferraria
20) fr Iacobus Petri
21) fr Domincus de Cortonio
22) fr Iohannes Baptista ser Bastiani de Florentia».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 609.
Atto capitolare (14.IX.1522) del convento San Domenico di Fiesole; 18 i frati capitolari convocati.
«... in capitulo conventus Sancti Dominici (...). Convocati et congregati...
1) fr Seraphinus de Bellandinis, prior
2) fr Desiderius Iohannis
3) fr Zaccarias de Lunigiana
4) fr MichaeÌ Nicolai de Gardis
5) fr Raphael de Colle
6) fr Philippus de Sacchettis
7) fr Alexander de Carnesecchis
8) fr Ciprianus de Francischis
9) fr Servatius Benedicti de Minis
10) fr Antonius de Prato
11) fr Iohannes Dominicus Magrezza
12) fr Marchus de Prato
13) fr Romualdus de Partina
14) fr Hieronimus de Gualterottis
15) fr Angelus de Gardis
16) fr tohannes Franciscus de Bettinis
17) fr Maurus de Senis
18) fr Vincentius de Senis
... fecerunt sindicum et procuratorem dicti conventus fratrem Dionisium de Tornaquincis, fratrem dicti Ordinis et conventus,... ad exigendum omnes pagas tam lucratas quam lucrandas ex quocumque credito Montis Comunis quomodolibet spectantes... dicto monasterio,... et ad permutandum omnia dicta credita prout dicto sindico ct procuratori videbitur...».
Subito dopo, il priore fra Serafino dei Bellandini espose come il 22.VII.1514, mentre era priore di Santa Maria del Sasso di Bibbiena, fu fatto procuratore «a quodam fratre Matthaeo olim Marci Matthaei de Casolis de Puppis sive de Strata partium Casentini, tunc nondum professo dicti Ordinis, inter alia ad disponendum... de bonis dicti fratris Matthaei prout ipse frater Seraphinus libere voluerit (...). Iccirco... dictus frater Seraphinus..., volens disponere de dictis bonis..., cognoscens dictum fratrem Matthaeum non habere nisi unum fratrem carnalem nomine ser Francischus filius olim Marci Matthaei de Casolis, ad quem de iure bona dicti fratris Matthaei devenierent ab intestato, propterea... virtute dicti sui mandati... donavit et concessit dicto ser Francisco fratri carnali dicti fratris Matthaei...».
■ Fra Matteo di Marco da Strada ricevette l'abito domenicano il 2.VIII.1513 e l'anno successivo fece la professione. Si veda il documento del 22.VII.1514 tra quelli del convento Santa Maria del Sasso di Bibbiena.
Verde-Giaconi, Epistolario pp. 609-610.
Fiesole 31.III.1524:
«... praesentibus..., fratre Iohanne olim Antonii de Nellis ordinis Praedicatorum...».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 610.
Nella cappella episcopale di Fiesole (4.XII.1524) il vescovo fiesolano Guglielmo promuove alla tonsura e agli ordini sacri minori.
«... actum in maiori cappella domus... episcopi (...).
Rev.dus d(ominus) d(ominus) Guglielmus episcopus faesulanus... ad primam tonsuram et quattuor minores ordines promovit...:
1) frem Mathaeum domini Michaelis de Lachis
2) frem Niccolaum Francisci de Prato
3) frem Dominicum Iuliani de Mazzettis
4) frem Vincentium Laurentii de Gualterotti
5) frem Iohannem Baptistam Iohannis Baptistae de Bartholis».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 610.
Fiesole 19.IX.1526: «... praesentibus ven(erabilibus) viris domino Roberto olim Pauli de Diacceto, plebano plebis Sancti Clementis de Pelago faesulanae diocesis, et fratre Iohanne olim Antonii de Nellis ordinis Praedicatorum, testibus».
In un registro del notaio ser Alessandro di ser Carlo da Firenzuola sono contenuti un «quadernus ordinationum et examinandorum a die 23 februarii 1525 ad ordines sacros per reverendum episcopum faesulanum...», ed estratti da altri quaderni dello stesso argomento del medesimo ser Alessandro; tra questi estratti ricorre la registrazione della promozione agli ordini minori dei cinque giovani frati domenicani avvenuta il 4.XII.1524 e sopra riportata. Nel quaderno sono registrate le seguenti ordinazioni di frati domenicani della Congregazione di San Marco:
Fiesole 24.II.1525/6:
subdiaconi: frater Dominicus Guillelmi de Nettolis
frater Sebastianus Iohannis Mariae de Fivizzano
30.XI.1526:... ad primam tonsuram et ordines minores... promovit...
fratrem Bernardum Nicolai Iohannis de Montepulciano
fratrem Felicem Ieronimi de Paccinellis de Senis
fratrem Thomam Ludovici de Boninsegnis de Senis...
... actum in ecclesia Santi Dominici de Faesulis...
12.XII.1526:... ad primam tonsuram et ordines minores promovit... fratrem Thomam Iohannis de Salerno...
Verde-Giaconi, Epistolario p. 611.
ASF, N.A., 268, c. 168v Fiesole 10.I.1526/7)
«... actum in conventu Sancti Dominici...
fr Zenobius, et in saeculo Niccolaus nuncupatus, olim Zenobii Niccolai de Guasconibus de Florentia, frater ordinis Praedicatorum nondum adhuc professus,... titulo donationis... inter vivos... donavit... omnia... bona...».
Verde-Giaconi, Epistolario p. 611.
■ Cronica conventus Sancti Dominici de Fesulis, Arch. del convento San Domenico, 1, f. 105r: «Frater Zenobius Zenobii de Guasconibus, prius dictus Nicolaus, accepit habitum clericorum agens annum XVIII a venerando patre fratre Cherubino Nicolai de Primeranis, priore huius conventus, die XII februarii 1525 ritu florentino. Annoque probationis elapso professionem publice in capitulo emisit, receptus a maiori parte vocalium, in manibus fratris Seraphini de Bellandinis prioris conventus istius, sub generalatu magistri Francisci Ferrariensis, die XVII februarii MDXXVI ritu florentino».
Firenze 29.V.1534: fra Giovanni Nelli porta a termine una vertenza con il monastero San Benedetto, «hodie incorporatus cum monasterio Sanctae Mariae de Angelis ordinis Camaldulensium»; vertenza cominciata già nel 1518, proseguita nel 1527 e rimasta insoluta sino al 1534.
Verde-Giaconi, Epistolario p. 611.
■ Vedi sopra, alla data 31.III.1524: «fratre Iohanne olim Antonii de Nellis ordinis Praedicatorum». Il suo nome non compare nella Cronica del convento San Domenico di Fiesole, né in quella di San Marco di Firenze.