precedente successiva

Convento San Domenico di Cortona

■  spoglio archivistico  ■

Premessa
1 1298-1334 4 1412-1415
2 1335-1404 5 1416-1430
3 1405-1412 6

1431-1499

    ë  

20.II.1433

Cortona, Bibl. dell’Accademia Etrusca (= BAE) IV.25 (Cortona 20.II.1432/3, ind. X). Iohannes condam Christiani de Slusa partibus Frandrie fece testamento.Tra i testi: fratre Cipriano ser Antonii de Florentia, fr. Iohannes Tomasi de Civitate Castelli, ordinis Sancti Dominici. cah. 73,29

10.III.1433

BAE IV.32 (Cortona 10.III.1432/3, ind. XI). de mandato venerabilis viri fatris Nicolai Carbonelli de Valentia ordinis fratrum Predicatorum Sancti Dominici et prioris dicti loci, capituli et conventus dicte ecclesie Sancti Dominici de Cortona, quorum fratrum nomina sunt hec, videlicet frater Ciprianus ser Antonii de Ragiuolo, fr. Petrus Andree de Civitate Castelli, fr. Lucianus Guidonis de Cort(ona), fr. Taddeus Iohannis de Pistorio, fr. Petrus Mattei de Castro Sancti Iohannis, fr. Iohannes Mattei de Civitate Castelli, fr. Marianus Mattei de Perusio et fr. Iohannes Dominici de Cort(ona). cah. 73,29

Totale dei capitolari 9.

3.IV.1433

BAE I.22 (Cortona 3.IV.1433, ind. XI). Actum in capitulo loci et conventus Sancti Dominici de Cortona, presentibus fratre Mariano Uguitionis de Perusio, fr. Iohanne Dominici Angeli dicti Bisghoglia de Cortona, ordinis Predicatorum sancti Dominici. cah. 73,10

18.III.1437

ASF, NA 18905 (già S 473), ff. 90v-91r, fascicolo 4° (Cortona 18.III.1437, ind. XIV, a nativitate). Actum Cortone in capitulo loci et conventus Sancti Dominici. Convocatis ad capitulum omnibus et singulis fratribus…, de mandato venerabilis patris fr. Mariani Uguitionis de Perusio prioris…, et tandem... convocatis et choadunatis: dicto priore, fr. Petro Andree de Civitate Castelli, fr. Cristofaro Bartolomei Butini, fr. Luciano Guidonis Chirinbaldi de Cortona, fr. Gabriele Mei, fr. Petro Cole, fr. Toma Iacobi de Perusio, fr. Petro Alessi de Licio[8] et fr. Paulo Stefani de Çagabi de Alamania, fratribus in ordine professis et conventualibus dicti loci et conventus…, asserentes[9] se esse totum capitulum et conventum dicti loci,... pro fabrica et opere nove ecclesie dicti conventus que actualiter construitur et edificatur.... vendiderunt... de bonis dicti conventus... |91r| una petiam terre laborative... positam in villa Biaçani, curie Castri Novi comitatus perusini,... pro preçio et nomine preçii 15 flor. auri ad pondus comunis Cortone.

Totale dei capitolari 9.


[8] de Licio: toponimo dell'area albanese, appartenente alla provincia domenicana di Dalmazia. ASV, Reg. Suppl. 520, f. 106r-v (Pio II, Mantova 4.VIII.1459): «fr. Blasius de Licio expresse professus OP ... maxime conventum Sancti Dominici de Druachio dicti ordinis».

[9] asserentes se esse totum capitulum et conventum» = attestano cioè di essere almeno due terzi dei frati professi, membri del capitolo conventuale, quorum necessario per un soggetto collettivo a porre atti legali; non significa "tutti i frati allora membri del convento", ché pochi giorni dopo, Cortona 27.III.1437, i capitolari saranno 10, mentre qui sono 9!


18.III.1437

ASF, NA 18905 (già S 473), ff. 92r-93r, fascicolo 4° (Cortona 18.III.1437). fratre Mariano Uguitionis, fr. Gabriele Mei de Perusio, fratribus professis ordinis sancti Dominici testibus. - Rubatus filius condam Nicolai Iohannis Andruccii de Perusio et Porta Sancti Angeli et parochia Sancti Fortunati, morans ad presens in conventu Sancti Dominici de Cortona, et ibidem victum habens, fece testamento. Molte donazioni a chiesa e convento domenicani di Cortona e di Perugia.

27.III.1437

ASF, NA 18905 (già S 473), ff. 98v-99v, fascicolo 4° (Cortona 27.III.<1437>). Actum Cortone in capitulo loci et conventus Sancti Dominici de Cortona. Convocatis ad capitulum... de mandato venerabilis patris fr. Mariani Uguitionis de Perusio prioris…; coadunatis dicto priore, fr. Leonardo Sabe de Roma, fr. Petro Andree de Civitate Castelli, fr. Cristofaro Bartholomei Butini, fr. Luciano Guidonis Chirinbaldi de Cortona, fr. Gabriele Mei, fr. Petro Cole, fr. Toma Iacobi de Perusio, fr. Petro Alessi de Licio et fr. Paulo Stefani de Çagabio in Alamanea, fratribus in ordine professis, vendettero una casa.

ib. ff. 99v-100r, fascicolo 4° (Cortona 27.III.1437), idem come sopra.

Totale dei capitolari 10. Cf. Orlandi, Studi II, 145.

26.III.1438

fra Giovanni di Piero dal Mugello OP (Beato Angelico), Crocifissione (1441-42) nella sala capitolare del convento San Marco (Firenze): Remigio dei Girolami raffigurato tra i domenicani illustri, secondo medaglione a sinistra, sotto l'affresco  |  nota il "birretum rotundum", distintivo dei maestri in teologia, talvolta usurpato da chi maestro non era: MOPH VIII, 229/32 (1434); VIII, 243/32 (1439)Anno ab eíus salutifera incarnatione millesimo quadringentesimo trigesimo octavo, indíctione prima more florentinorum, sanctissimo in Christo patre et domino domino Eugenio divina providentia papa quarto residente, die vero vigesima sexta mentis martií. Actum Cortone, vídelicet in conventu ecclesie Sancti Dominici de Cortona, in loco dicto "La infermeria", sito in burgo porte Pecciograndis civitatis Cortone, presentibus venerabilibus et religiosìs vìris fratre Mariano Uguccionis de Perusío ordinis fratrum Predicatorum dicte ecclesie Sancti Dominici et etiam priore predicte ecclesie, fratre Iohanne Pieri Gini de Mugello comitatus Florentie magistro pitture, et fratre Gabriele Mei de Perusio, etiam fratribus dicti ordinìs, et ad presens omnibus tribus fratribus conventualibus dicte ecclesie Sancti Dominici de Cortona (...). - Nobilis vír et círcumspectus mercator Iohannes condam Tomme ser Cechi de Cortona fece testamento. Tra i lasciti, un fondo annuale per dieci anni a beneficio della chiesa domenicana di Cortona da convertire in fabricam et structuram ipsius ecclesie.

ed. V. Alce, Il Beato Angelico a Cortona nel 1438, MD 13 (1982) 422-30, doc. pp. 427-30; p. 423: «Ed ecco la prima sorpresa: il mercante Giovanni di Tommaso è il committente del trittico che il Beato Angelico ha dipinto per la chiesa di San Domenico in Cortona. Si osservi, nel testamento, quale importanza egli dia alla celebrazione annuale ed in perpetuo della festa di santa Maria Maddalena, che cade nel mese di luglio, con particolari riti sacri da svolgere nella sua cappella posta in San Domenico. Si veda con quale enfasi intenda solennizzare la festività di san Giovanni apostolo ed evangelista, al quale gloriosissimo santo fin dall'inizio delle sue disposizioni testamentarie aveva raccomandato l'anima di tutti i suoi cari. Le feste di san Giovanni e di santa Maria Maddalena sono le commemorazioni annuali e perpetue più importanti volute dal testatore».

Beato Angelico = frater Iohannes Pieri Gini de Mugello = fra Giovanni (Guido al battesimo) di Piero di Gino dal Mugello: n. 1395-1400 ca., OP Fiesole 1420-22, † Roma 18.II.1455. Suo fratello fra Benedetto († 1448), copista professionale e miniaturista (MOPH 1957, 303, 422a). Entrambi filii del convento di Fiesole.

26.VII.1442

Cortona, Bibl. Comun., Dipl. S. Domenico n° 63 (26.VII.1442) [= esatta segnatura moderna?].

Nelle processioni e nelle pubbliche riunioni, a chi spetta il primo posto? ai francescani o ai domencani? Eugenio IV decide a favore dei domencani, e lo comunica al vescovo di Cortona Bartolomeo dei Rimbertini OP.

■ vecchia riproduzione cartella "Barthol. de Rimbertini". Bartolomeo di Antonio di Lapaccio dei Rimbertini da Firenze, OP 1417, vescovo di Cortona 1439-49, Firenze 1466. Cr SMN n° 674. SOPMÆ I, 155-56; IV, 43.

6.VIII.1442

Cortona, Bibl. Comun., Dipl. S. Domenico n° 67 (6.VIII.1442) [= esatta segnatura moderna?].

(...) Venerabilis religiosus frater Marianus Ugucionis de Perusío ordinis Predicatorum, agens hec omnia et singula infrascripta ut prior loci capituli et conventus fratrum sancti Dominici de Cortona, pro se et suis in dicto offitio successoribus, exibuit et presentavit prefato domino episcopo pro tribun(ali) sedente ut supra literas sive breve apostolicum sanctissimi domini nostri domini Eugenii pape quarti, e ne sollecita l'esecuzione.

■ Sulla medesima lite di cui sopra. Vecchia riproduzione cartella Barthol. de Rimbertini; ed. AFP 9 (1939) 94-95 n. 33.

6.V.1443

Cortona, Bibl. Comun., Dipl. S. Domenico n° 67 (6.V.1443) [= esatta segnatura moderna?]. Papa Eugenio IV, Siena 6.V.1443, sospende precedenti decisioni, riconosce l'antica e ininterrotta tradizione locale a favore dei frati Minori, e ne ordina l'osservanza al vescovo di Cortona.

■ Sulla medesima lite di cui sopra. Vecchia riproduzione cartella Barthol de Rimbertini; ed. AFP 9 (1939) 95 n. 34.

28.VIII.1443

Cortona, Bibl. dell’Accademia Etrusca (= BAE) II.63 (Cortona 28.VIII.1443, ind. VI). Convocatis ad capitulum... de mandato, licentia et consensu venerabilis patris fr. Antonii Leonardi de Viterbio prioris...:

frater Antonius Leonardi de Viterbio prior prefatus, fr. Cristoforus Bartolomei Bettini de Cortona, fr. Marianus Ugucionis de Perusio, fr. Lucianus Guidonis de Cortona, fr. Gabriel Bartholomei de Perusio, fr. Andreas Andree de Constantia, fr. Georgius Georgii de Berna de partibus Alamanie, fr. Simon magistri Cechi de Viterbio, fr. Francischus Tomme de Trapane de partibus Sicilie, nominarono procuratore fr. Ciprianum ser Antonii de Florentia ordinis observantie sancti Dominici ordinis Predicatorum. cah. 73,23-24. Totale dei capitolari 9.

1.III.1447

ASF, NA 18905 (già S 473), f. 111r-v, fascicolo 5° (Cortona 1.III.1447, ind. X). In hospitio loci et conventus Sancti Dominici de Cortona, presentibus fratre Honofrio Andree de Florentia et populo Sancti Marci, priore dicti conventus, fr. Luciano Guidonis Chirinbaldi de Cortona et fr. Iohanne domini Vivaldelli de Papya, fratribus ordinis Predicatorum sancti Dominici. Codicillo di Giraldus faber filius condam Iohannis Raynaldi dicti Bicho, che tra l'altro dispone pro fabrica ecclesie dicti conventus.

Siena 10.XII.1448

Decesso, in Siena, di fra Luca da Cortona. M.-H. Laurent, I necrologi di San Domenico in Camporegio, Milano 1937, 44 n° 180. Registrato dalla Cronica fratrum Sancti Dominici in Camporegio de Senis, è da chiedersi se non fosse divenuto filius (non semplicemente assegnato) del convento senese.

13.IV.1452

BAE II.28 (Cortona 13.IV.1452). Actum in civitate Cortone..., in capitulo ecclesie Sancti Dominici (...). Ex hoc publico instrumento omnibus innotescat qualiter convocatis... ad capitulum... de mandato venerabilis patris fratris Cipriani ser Antonii de Florentia vicarii fratrum observantie ordinis Predicatorum sancti Dominici, et de mandato fr. Luciani Guidonis Chirimbaldi de Cortona prioris dicte ecclesie, infrascriptis fratribus dicte ecclesie… fratre Cristoforo Bartholomei Bettini, fr. Antonio Stefani de Cortona, fr. Iohanne Thomme de Senis et fr. Bartholomeo Iohannis de Candano de partibus Fland<r>ie. cah. 73,19

de Candano de partibus Fland<r>ie: da ricontrollare, o da emendare verosimilmente in de Candavo (= de Gandavo) = Gand/Gent, oggi in Oost-Vlaanderen, Belgio.

Totale dei capitolari 5.

1451-1453

Nulla su Cortona in Firenze BL, S. Marco 866: Registrum litterarum Guidonis Flamochetti MO 1451 et Dominici Iohannis de Florentia OP vicarii 1452-53, Prov. Romana ff. 51r-52v.

7.VI.1453

ASV, Reg. Later. 486, f. 270r (Roma 7.VI.1453). «Cupientes igitur ut capella et altare sub vocabulo Sancti Thome de Aquino et Sancti Nicolai episcopi et confessoris sita in ecclesia domus Sancti Dominici Cortonensis...».  Indulgenza.

7.VI.1454

ASV, Reg. Suppl. 466, f. 174r-v (Roma 7.VI.1454). «Ut ecclesia domus Sancti Dominici Cortonensis OFP necnon capela sive altare sub vocabulo Sancti Thome de Aquino ad illius necnon Sancti Nicolai episcopi et confessoris honorem in eadem ecclesia per devotum virum Angelum Nicolai Angeli civem cortonensem erect. et fundat. ad laudem Dei...». Richiesta d'indulgenza.

1474-1499, e seguenti!

Per chi vorrà... completare lo spoglio! Registri dei maestri dell'ordine OP, sezione provincia Romana, occhio a... Cortona e cortonesi:

AGOP (= Arch. generale OP: Roma, Aventino, Conv. Santa Sabina, P.zza Pietro d’Illiria 1) IV.3: estremi cronologici 1474-79.

AGOP IV.4: 1478-80.

AGOP IV.6: 1481-83.

AGOP IV.7: 1486-87.

AGOP IV.9: 1487-91.

AGOP IV.10: 1491-94.

AGOP IV.11: 1494-96.

AGOP IV.12: 1497-99.

... e seguenti!

 



finis

precedente successiva